Międzynarodowa konferencja „Rola czytelnictwa w kształtowaniu tożsamości narodowej”
6 listopada 2017 r. godzina 12.00

6 listopada 2017 w Mazurskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Ełku odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa „Rola czytelnictwa w kształtowaniu tożsamości narodowej”. W konferencji wzięli udział przedstawiciele uczelni wyższych działających na terenie Ełku (WSFiZ Białystok, WSG Bydgoszcz, UWM Olsztyn), nauczyciele szkół polskich z Grodna i Lidy, dyrektorzy i nauczyciele z powiatu ełckiego, przedstawiciele ełckich organizacji i stowarzyszeń, przedstawiciele samorządów.

Uczestników konferencji przywitał Michał Jodko, dyrektor MODN. Oficjalnego otwarcia konferencji dokonała Anna Iwaszko, wicestarosta ełcki. Głos zabrała również ełcka senator RP Małgorzata Kopiczko.

W pierwszej części konferencji, którą prowadzili ks. prof. Wojciech Guzewicz oraz Halina Żydkiewicz, dyrektor Społecznej Szkoły Polskiej im. L. Narbutta w Lidzie, wystąpiło 5 prelegentów.

Na początku przybyłe z Lidy nauczycielki, Swietłana Siagło i Halina Żydkiewicz przestawiły prezentację „Czytelnictwo w społeczności polskiej w Lidzie w oparciu o doświadczenia biblioteki w Domu Polskim”. Z biblioteki korzysta ok. 300 osób, w tym w znacznej większości dzieci i młodzież. Czytelnicy pochodzą z Lidy oraz okolicznych miejscowości. Biblioteka jest duża, liczy kilkadziesiąt tysięcy woluminów. Oprócz beletrystyki dostępne są w niej książki naukowe i popularnonaukowe, podręczniki, słowniki, albumy. Pewną barierą jest dostępność najnowszych publikacji polskich. Rozwój biblioteki w tym zakresie opiera się na hojności ofiarodawców z Polski.

Dr Ryszard Skawiński (MODN) omówił „Wykorzystanie mediów elektronicznych w propagowaniu czytelnictwa (propozycja projektu uczniowskiego”. Prelegent zwrócił uwagę na wyniki badań, które mówią, że dzisiejsze dzieci i młodzież spędzają po kilka godzin dziennie przed ekranem komputera, laptopa, tabletu, smartfona. Jakąś część tego czasu zajmuje czytanie. Jednocześnie badania naukowe i potoczne obserwacje wykazują, że nawet dzisiejsi studenci polonistyki czytają słabo. R. Skawiński przestawił pomysł na projekt uczniowski dotyczący „Karmazynowego poematu” Jana Lechonia, bazujący wyłącznie na zasobach Internetu. Uczestnicy projektu doskonaliliby swoje umiejętności wyszukiwania i selekcjonowania informacji, ale też – a może przede wszystkim – umiejętność pięknego czytania poezji. Poemat Lechonia to także jeden z najpiękniejszych utworów powiązanych tematycznie z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 r.

Dr Karol Kowalewski, dziekan Wydziału Zarządzania w ełckiej filii Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, przestawił przykłady współpracy WSFiZ z uczelniami białoruskimi oraz doświadczenia w pracy ze studentami z Białorusi. Oczywiście studenci przyjeżdżający do Polski muszą dość dobrze znać język polski, a w trakcie studiów jeszcze go doskonalą. Studia I stopnia na WSFiZ dla wielu stanowią otwarcie ścieżki edukacyjnej na innych uczelniach polskich, a także uczelniach w Europie Zachodniej. Studia takie pozwalają nierzadko rozwinąć wśród studentów z Białorusi polską tożsamość narodową, a przynajmniej uczynić ich użytkownikami polskiej kultury, w tym czytelnikami dzieł polskiej literatury pięknej i naukowej.

Dr Alfons Bobowik, prezes Mazurskiego Towarzystwa Naukowego, przestawił działalność tego jedynego stowarzyszenia o takim charakterze w Ełku w dziedzinie propagowania i rozwoju czytelnictwa. Służą temu zarówno sesje naukowe i popularnonaukowe, jak i kolonie dla dzieci z Białorusi. Towarzystwo ukierunkowane jest na badanie historii najnowszej pogranicza Mazur, Suwalszczyzny i Podlasia oraz Wileńszczyzny, Grodzieńszczyzny i Nowogródczyzny. Prezes Bobowik zaprezentował na zorganizowanej przez siebie wystawce niektóre publikacje wydane MTN oraz wręczył gościom konferencji najnowsze książki MTN.

Drugą część konferencji poprowadzili Ryszard Skawiński oraz Alina Żylińska, nauczycielka polska z Grodna. W tej części głos zabrało 3 prelegentów.

Jako pierwszy wystąpił dziekan Wydziału Nauk Społecznych i Technicznych w Ełku olsztyńskiego UWM, ks. prof. zw. dr hab. Wojciech Guzewicz z prezentacją „Z dobrych praktyk. Propagowanie czytelnictwa przez instytucje kościelne”. Prelegent dokonał syntezy doświadczeń Kościoła katolickiego w dziedzinie rozwoju oświaty, w tym zwłaszcza czytelnictwa. Czasów wczesnego średniowiecza sięgają podwaliny systemu powszechnej edukacji, który opierały się na obowiązku zakładania szkół przykościelnych. Przed epoką druku książki przepisywano i gromadzono przede wszystkim w zakonach i fundowanych przez Kościół uczelniach. Zachęcanie do czytelnictwa i propagowanie właściwej, wartościowej literatury należy do zadań proboszczów – włodarzy poszczególnych parafii. Instytucje kościelne wydają wiele książek i czasopism – w tym zakresie ks. prof. Guzewicz przypomniał dokonania św. M. M. Kolbego. Również dziś instytucje kościelne publikują i często rozdają nieodpłatnie tysiące większych i mniejszych czasopism i biuletynów. Jest to nie tylko propagowanie wiary, ale także upowszechnianie kultury – literatury, filozofii, antropologii oraz innych dyscyplin nauki i obszarów wiedzy.

Alina Żylińska, nauczycielka ze szkoły polskiej w Grodnie, przedstawiła referat pt. „Literatura polska w szkole białoruskiej na przykładzie Szkoły Średniej nr 36 w Grodnie z polskim językiem nauczania”. Szkoła grodzieńska należy do nielicznych w Republice Białoruś szkół państwowych z polskim językiem wykładowym i cieszy się w lokalnej społeczności znakomitą renomą. Biblioteka szkolna ma podobny profil i podobne zasoby jak biblioteki szkolne w Polsce. Boryka się też z podobnymi problemami, w tym z generalną niechęcią uczniów do czytania książek. Jednak wyniki badań przeprowadzonych w tym zakresie mogą napawać optymizmem – większość uczniów korzysta z biblioteki kilka razy w miesiącu. Cieszyć może również uznanie rodziców z Białorusi (nie tylko Polaków) dla polskich książek dla dzieci – te książki należą do stałych pozycji na liście zakupów osób odwiedzających Polskę.

Jako ostatnia głos zabrała Agnieszka Danielewicz, prodziekan Wydziału Gospodarki Turystycznej w Ełku Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy z prezentacją „Media elektroniczne a czytelnictwo – możliwości i zagrożenia”. Bydgoska uczelnia prowadzi Ośrodek Nowoczesnych Technologii Informacyjnych (ONTE), być może jeden z najnowocześniejszych tego typu ośrodków w Polsce. Do specyfiki uczelni należy to, że dysponuje ona swoimi jednostkami organizacyjnymi w różnych rejonach Polski. Platforma ONTE pełni funkcje zarówno administracyjne, jak i edukacyjne. Wszyscy studenci i pracownicy ze wszystkich jednostek organizacyjnych z całego kraju mają do niej dostęp. Platforma stanowi jeden ze środków komunikacji studentów z pracownikami naukowymi. Może najważniejsze jest to, że studenci korzystają obecnie głównie z internetowych zasobów wiedzy, a platforma ONTE upowszechnia wyłącznie wiedzę sprawdzoną, wiarygodną.

Konferencję podsumował dyrektor MODN Michał Jodko. Przypomniał dotychczasową współpracę MODN z nauczycielami z Lidy i Grodna i nakreślił pespektywy dalszej działalności w tym zakresie. Jako jej zapowiedź można potraktować komplet obuwia dla zespołu tanecznego z Lidy, uszytego przez specjalistyczną firmę w Łodzi, a zakupionego przez sponsorów z Ełku, w tym pracowników Starostwa Powiatowego i Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli.

Czekaj... program LightBox poprawnie działa po wczytaniu się wszystkich miniaturek.  Do nawigacji służą przyciski rozmieszczone u góry po obu stronach fotografii oraz na dole.